চেগুণ গছৰ ৰোপন পদ্ধতিঃ-

পূৰ্ণাঙ্গ একোজোপা চেগুণ গছৰ গুড়িৰ ফটো।

চেগুণ ওখই প্ৰায় ২০ ৰ পৰা ৩০, ৪০ প্ৰৰ্য্যন্ত হোৱা দেখা যায়। শীতৰ দিনত এই গছৰ বুঢ়া পাতবোৰ সৰি ডালবোৰ উদং হৈ পৰে আৰু বসন্তৰ আগমনৰ লগে লগে পুনৰ কুঁহিপাত মেলা দেখা যায়। এনে গছ সাধাৰণতে বালিয়া মাটি আৰু পলসুৱা আলতীয়া মাটিত স্বাস্থ্যবান হয়। ওখ পাহাৰীয়া এঢলীয়া অঞ্চলত এই গছ ৰোপন কৰিব পাৰিলে সু-ফল পোৱা যায়।

নতুন পুলিৰ বাবে গুটি সংগ্ৰহঃ- 

চেগুণ গছৰ শুকান গুটি।

চেগুণ গছৰ গুটি সাধাৰণতে নবেম্বৰ-ডিচেম্বৰ মাহত পুৰঠ হয়। নিৰোগী গছৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা গুটিবোৰ মাটিত এটা ডাঙৰ গাত কৰি, গুটিবোৰৰ তলত আৰু ওপৰত শুকান গোৱৰ মিহলি জাৱৰ ভালকৈ দি গাতটোৰ মুখখন ভালকৈ বন্ধ কৰিব লাগে। নিয়মিত ভাবে পানী গুটিবোৰত দিবলৈ এটি চিদ্ৰ ৰাখিব লাগে যাতে গুটিবোৰ জীপাল হৈ থাকে। এইদৰে ১৫, ১৬ দিন মান ৰাখি গুটিবোৰ গাতৰ পৰা উলিয়াই আনি মুকলি মাটিত সিচিব পাৰি।

নাইবা, নিৰোগী চেগুণ গছৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা গুটি মাজৰ ভালৰো ভাল গুটি বাচি বাচি মৰাপাটৰ বস্তাত ভৰাই গুটি ৩ দিনমান পানীত তিয়াই ৰাখিব লাগে। এনেকৈ চাৰিদিনৰ দিনা গুটিবোৰ মুকলি ঠাইত দুদিনমান ৰ’দত শুকুৱাই পুনৰ একেধৰণে বস্তাত ভৰাই আকৌ এদিনৰ বাবে পানীত তিয়াই ৰাখিব লাগে। এনেকৈ ৩, ৪ বাৰমান কৰিব লাগে। এনে পদ্ধতিৰেহে গুটিবোৰ ৰোপন কৰিবৰ বাবে সাজু কৰিব লাগে, অন্যৰ্থা গুটিবোৰ বহুদিনলৈ নগজাকৈ থাকিব বা সুপ্ত অৱস্থাত থাকিব পাৰে। এনেদৰে সাজু কৰা চেগুণৰ গুটিবোৰ লগে লগেই ৰুব নালাগে। গুটিবোৰ পুৰণি হবলৈ এবছৰমান মুকলিকৈ বতাহ পোৱাকৈ ৰাখিব লাগে। গুটিবোৰ পুৰণি হলে মুকলি মাটি এডৰাত বা ওখ এঢলীয়া ঠাই সিচিব লাগে।

শিপাৰ পৰা পুলি উত্পাদনঃ-

এই পদ্ধতিত পুৰঠ নিৰোগী পৈনত চেগুণ গছৰ পৰা শিপাৰ কিছু অংশ অনুমানিক ৮-১০ ইঞ্চিমান জোখৈ কাটিব লাগে। এতিয়া টুকুৰা শিপাৰ টুকুৰাবোৰ পলসুৱা চহোৱা ওখ ঠাইত প্ৰায় ৩-৪ ইঞ্চিমান পোত যোৱাকৈ মাটিত খুচি খুচি ৰুব লাগে। পাৰিলে মাটিত ৰোৱা শিপাবোৰৰ কাষে কাষে শুকান গোৱৰ চতিয়াই দিব লাগে। এনেকৈ ৰোৱা শিপাৰ টুকুৰাবোৰৰ ওপৰত কমেও ২০-২৫ দিন মান নিয়মিত ভাবে পুৱা গধূলি পানী যোগান ধৰিব লাগে। এই সময়খিনত শিপাৰ টুকুৰাবোৰ লৰিবলৈ দিব নালাগে বা ঠাই সলাব নালাগে। এনেকৈ প্ৰায় এমাহ মানৰ পিছত দেখা যাব যে সেইবোৰৰ মূৰত কোঁহপাত মেলিছে। কোঁহপাতবোৰ অলপ ডাঙৰ হবলৈ দিব লাগে, যাতে পাত ডাঙৰ হোৱাৰ লগে লগে নতুন শিপায়েও কিছু পৰিমানে মাটিত চানি ধৰে। তাৰ পিছত এটা এটাকৈ পাত, শিপা অহা ডালবোৰ ৩ মিটাৰ মানৰ দুৰে দুৰে ৰোপন কৰিব পাৰি। নাইবা ব্যৱসায়িক ভিত্তিত পলিথিনৰ বেগত মাটিৰে সৈত্যে ভৰাই বিক্ৰিৰ বাবে বজাৰলৈ উলিয়াই উপযুক্ত মূল্য আহৰণ কৰিব পাৰি।

ৰোপন কৰাৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা চেগুণ গছৰ শিপা।

এইদৰে ৰোপন কৰা পুলিবোৰৰ গুৰিত ভালকৈ মাটি চপাই দিব লাগে আৰু নিয়মিত ভাবে পানীৰ যোগান ধৰিব পাৰিলে ভাল। চেগুণ গছ খুব ধীৰগতিৰে বৃদ্ধি হয় সেয়ে পুলিবোৰ প্ৰায় ১ বছৰ মানৰ ভিতৰত ১-২ মিটাৰমান হোৱাৰ পিছত পুলিবোৰৰ তলৰ ফালৰ পাতবোৰ এটা দুটাকৈ চিঙি দিব লাগে যাতে পুলিবোৰে সোনকালে নতুন কোঁহপাত মেলিব পাৰে। এনে কৰিলে পুলিবোৰৰ বৃদ্ধিও খৰকটীয়া হোৱা দেখা যায়।  

চেগুণ কাঠৰ ব্যৱহাৰঃ

এটি চেগুণ গছৰ পুলি।

মূল্যবান আৰু টান কাঠ হিচাবে চেগুন কাঠ ঘৰুৱা আঁচবাব যেনে চুফা, টেবুল, শোভাবৰ্দ্ধক, জাহাজৰ কেবিন, বন্দুকৰ নাল আদি বিভিন্ন কামত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। চেগুণ কাঠৰ বজাৰত সুকীয়া স্থান দখল কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। ব্যৱসায়িক ভিত্তিত চেগুণ কাঠৰ ব্যৱসায় জীবিকা হিচাবে গ্ৰহণ কৰিব পাৰি বা লাভৱান হ’ব পাৰি।

বৰা নিতুল,

নগাঁও,

কেঁচা সোণৰ অলঙ্কাৰ তৈয়াৰৰ আঁৰৰ কাহিনীঃ-

অসমৰ বিৰল শিল্পবোৰৰ লগতে কেঁচাসোনৰ শিল্পও লেখত লৱলগীয়া এটি শিল্প। কিন্তু এই বিষয়ে এতিয়ালৈকে বহল ভাবে প্ৰচাৰ হোৱা নাই বুলিয়েই কৱ লাগিব। তথাপি এটা কথা নুই কৰিব নোৱাৰো যে আজিৰ পৰা প্ৰায় ৭,৮ মাহ মানৰ আগতে এই শিল্পৰ লগত জডিত সেইসকল মহান শিল্পীক DY365 য়ে “আমাৰ কথাওঁ শুনক” নামৰ অনুষ্ঠানটিৰ জৰিয়তে ৰাইজৰ মাজত চিনাকি কৰাই দিয়াৰ এক সুন্দৰ প্ৰচেষ্ঠা হাতত লৈছিল, সি কিছুমাত্ৰাই  হলেও দৃষ্টি আৰ্কষণ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল বুলি ভাবো।

নগাওঁ সদৰৰ পৰা প্ৰায় ১২ কি.মি.মান দুৰৈত এখন গাওঁ। গাওঁ খনৰ নাম  ৰণথলী। আমাৰ আজু ককাহঁতৰ দিনৰে কথা, কিন্তু পিছত ককাহঁতে আমাক কৈছিল, বোলে  ইংৰাজৰ দিনত তাহানিতে সেই ঠাইত ইংৰাজ সৈনিক আৰু অসমীয়াৰ মাজত এখন তয়া-ময়া ৰণ লাগিছিল, তেতিয়াৰে পৰাই সেইঠাইখনৰ নাম ৰণথলী নামেৰে জনাজাত হৈ পৰে । কিন্তু সেইটোৱেই গাওঁখনৰ নাম বিখ্যাত হোৱা নাই, এই ৰণথলী গাঁৱৰ ৮০ শতাংশ মানুহেই সোঁণাৰী সম্প্ৰদায়ৰ লোক, গাঁওখনৰ প্ৰতিঘৰ মানুহৰ প্ৰতি গৰাকী সদস্যই কৰ্মী, নিজৰ ঘৰতেই তেওঁলোকে কেচাঁসোণৰ আ-অলংকাৰ নিজ হাতে গঢ়ি সেইবোৰ থলুৱা বজাৰত বিক্ৰিকৰি নিজৰ পৰিয়ালৰ লগতে গাওঁখনকো অৰ্থনৈতিক দিশত দোপদ-দোপে উন্নতি কৰি সুনাম কঢিয়াই আনিছে। সেইদৰে নগাঁও চহৰৰ পৰা অনুমানিক ২৪ কি.মি. দুৰৰ গেৰজাইপাম নামৰ এটি অঞ্চলৰ সাধাৰণ পৰিয়ালৰ মাজতো এনে কেঁচাসোণ তৈয়াৰী শিল্প দেখা পোৱা যায়।

এই কেঁচা সোণৰ শিল্পীসকলৰ পৰা জানিব পৰা মতে, তেওঁলোকে কেঁচামাল (Raw Materials) বাহিৰৰ বেপাৰীৰ পৰা ক্ৰয় কৰি আনি, সেইবোৰ নিজ গৃহত স্থাপান কৰা শালত ৰাংপেপাৰৰ মাজত সুমুৱাই গঢ়ি-পিটি পাতল কৰি তোলে। তাৰ পিছত সেইবোৰ অলঙ্কাৰ প্ৰস্তুত কৰিবৰ বাবে লা-ৰে আবৃত্ত ব্ৰঞ্জ, পিতল আদি ধাতুৰ সাঁচৰ মাজত দি সুন্দৰ ৰূপ দিয়ে। তেওঁলোকে তৈয়াৰ কৰা আ-অলংকাৰ বোৰৰ যেনেঃ- ঢোলবিৰি, জোনবিৰি, কেৰু, মনি, ঠুৰীয়া, গেজেৰা, ফুলি, নাকৰফুলি, খাৰু, আঙঠি আদিয়েই প্ৰধান। 

আৰ্থিক দিশৰ ফালৰ পৰা এই গাওঁ খনৰ প্ৰতিঘৰ মানুহেই জুৰুলা । উপাৰ্জন বুলিবলৈ তেওঁলোকৰ এই কেঁচাসোনৰ বৃত্তিটোৱেই একমাত্ৰ সম্বল। 

যাতায়তৰ ফালৰ পৰাওঁ গাওঁখন বহুতো দুৰৈতে আছে, যোগোযোগ বুলিবলৈ সেই সাতামপুৰুষীয়া আলিবাটোৱেই সাৰথি। স্থানীয় লোকৰমতে আজিলৈকে চৰকাৰৰ ফালৰ পৰাও কোনো ধৰনৰ সাহাৰ্য্য লাভ কৰা নাই। এই সুন্দৰ শিল্পটি অসমৰ নিদিষ্ট কেইখনমান ঠাইৰ বাহিৰে কোনো ঠাইত দেখিবলৈ পোৱা নাযায়, সেয়ে এনে শিল্পক জীয়াই ৰাখিবলৈ চৰকাৰ তথা সচেতন মহলে সময় থাকোতেই সঠিক পদক্ষেপ লোৱাটো অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয়। অন্যৰ্থা ই পাহৰণিৰ গৰ্ভত বিলিন হৈ যাবলৈ বৰ বেছি সময় নালাগিব।

বি.দ্ৰঃ- কেঁচাসোণৰ কেইপদমান অলঙ্কাৰৰ আলোকচিত্ৰ এই লেখাৰ লগতে সংলগ্ন কৰিছো।

বৰা নিতুল,

নগাঁও,

সুগন্ধিযুক্ত তেল প্ৰস্তুত কৰা আগৰ গছৰ খেতিৰ বিষয়ে কিছুকথাঃ-

আগৰ এবিধ মূল্যবান গছ। ঠাই বিশেষে এই গছৰ নাম অগৰু বুলিও জনাজাত। সাধাৰণতে এনে গছ উজনি অসমৰ হাবিত হোৱা দেখা যায়। আগৰ গছৰ গুটিৰ পৰা পুলি ৰোপন কৰি বাগিছা আকাৰে ব্যৱসায়িক ভিত্তিত ৰোপন কৰিলে অধিক লাভৱান হব পাৰি। এই গছ সৰ্বাধিক ৩০ ফুটমানলৈকে বৃদ্ধি হোৱা দেখা যায়। আগৰ গছৰ কাঠৰ পৰা অতি মূল্যবান সুগন্ধি তেল প্ৰস্তুত কৰা হয়। বহিঃৰাষ্ট্ৰৰ চৌদি আৰৱকে আদি কৰি বিভিন্ন দেশত এই সুগন্ধি তেলৰ সমাদৰ অধিক। সেয়ে আগৰ গছৰ মূল্য আজিৰ দিনত সৰ্বাধিক আৰু ব্যৱসায়িক ভাবে লাভৱান হ’ব পাৰি।

গুটি সংগ্ৰহঃ- 

সাধাৰণতে গ্ৰীষ্ম কালত আগৰ গছৰ ফুল ফুলি, ফল ধৰে। পৈনত ফলৰ পৰা গুটিবোৰ সংগ্ৰহ কৰি ভেটি আকাৰৰ মাটিত অলপ ঢাক খোৱাকৈ ৰুব  লাগে।  সংৰক্ষণ কৰা গুটিবোৰ মাটিৰ ওপৰত বা মুকলিকৈ ১৫ দিনৰ বেছি সময় ৰাখিব নালাগে, কিয়নো এই গছৰ গুটিবোৰৰ অঙ্কুৰণ ক্ষমতা বেছি দিনলৈ  সজীব হৈ নাথাকে। ভেটি আকাৰৰ মাটিত ৰোৱাৰ পিছত  প্ৰখৰ ৰ’দ, বৰষুণৰ পৰা নিৰাপদে ৰাখিবলৈ ওপৰত ছালি দি ছা’ৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে। লগতে নিয়মিত ভাবে পানী যোগান ধৰিব লাগে, যাতে গুটিবোৰ জীপাল হৈ থাকে। এনেকৈ গুটিবোৰ ৰোৱাৰ ১৫-২০ দিনৰ পিছত গজালি আহিবলৈ ধৰিব আৰু এই পুলিবোৰৰ বৃদ্ধি অত্যাধিক ধীৰগতিৰে হয় বাবে প্ৰায় ২,৩ মাহৰ পিছত যেতিয়া ওখই ১০-১৫ ছে.মি.মান তেতিয়া পুলিবোৰ মাটিৰে সৈতে উভালি আনি পলিথিনৰ বেগত মাটি ভৰাই নাৰ্ছাৰী আকাৰে সংৰক্ষণ কৰি, পিছত বিক্ৰিৰ বাবে বজাৰলৈ মোকলাই দিলেও অধিক লাভাৱান হ’ব পাৰি।

যদি কোনোৱে নিজাকৈ আগৰ গছ ৰুবলৈ বিচাৰে, তেনেহলে পুলিবোৰ মাটিৰে সৈতে উভালি আনি মুকলি ওখ চাপৰি সদৃশ মাটিত ২ মিটাৰ মানৰ ব্যৱধানত গাঁত খান্দি ৰুব লাগে। প্ৰথমে দুবছৰমানলৈ পুলিবোৰে সূৰ্য্যৰ প্ৰখৰ ৰ’দ সহ্য কৰিব নোৱাৰে, সেয়ে প্ৰতিটো পুলিৰ ওপৰত ছাঁ দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে। পিছলৈ কিন্তু কোনো ধৰণৰ ছাঁ প্ৰয়োজন নহয়গৈ, বৰঞ্চ সূৰ্য্যৰ ৰশ্মিৰহে অধিক প্ৰয়োজন হয়। এটা কথা লক্ষ্য ৰাখিব লাগে যাতে মুকলি ঠাইত ৰুৱা পুলিবোৰৰ গুড়িত যাতে কেতিয়াও বৰষুণৰ পানী জমা হৈ নাথাকে আৰু পুলিবোৰৰ গুড়িৰ পৰা ঘাঁহ-বনবোৰ নিয়মীয়াকৈ চিকুনাই ৰাখিব লাগে। অন্যৰ্থা পুলিবোৰৰ সাস্থ্যবান নহৈ ৰোগীয়া হোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। 

আন যিকোনো উদ্ভিতৰ তুলনাতকৈ যিহেতু আগৰ গছৰ বৃদ্ধি লেহেমীয়া, সেয়ে এজোপা পূৰ্ণাঙ্গ আগৰ গছ হ’বলৈ অতি কমেও ১৫-২০ বছৰমান সময়ৰ প্ৰয়োজন হয়।  আগৰৰ পুলিবোৰ স্বাস্থ্যবান আৰু পূৰ্ণাঙ্গ গছ হৈ উঠিলে, মাটিৰ পৰা ঢুকিপোৱাকৈ প্ৰতিজোপা গছৰ গাঁত, অৰ্থাত্ ছালত লোৰ জোঙা গেজেঙেৰে কিছু আতৰে আতৰে খুচি খুচি ফুটা কৰি দিব লাগে নাইবা ঘৰুৱা দা-ৰে গছজোপাৰ ছালত কিছু আতৰে আতৰে ২ ইঞ্চিমান দ-হোৱাকৈ ঘপিয়াই দিব লাগে। এনে কৰিলে গছজোপাৰ পৰা এবিধ আঠাজাতীয় বস্তু নিঃসৰিত হ’ব আৰু কেইদিনমানৰ ভিতৰতে তাত পোকে ধৰিব। এনেকৈ লাগি ধৰা পোকবোৰে গছৰ পৰা ওলোৱা আঠাবোৰ গোটেই গা-গছত মিহলাই পেলাই। আৰু আঠাবোৰ খমলা বান্ধিলে সেইবোৰ সুগন্ধি প্ৰস্তুত কৰাৰ বাবে সংগ্ৰহ কৰা হয়। 

তাৰোপৰি পৈনত গছ একোজোপাৰ গা-টো যেতিয়া ১-২ ফুট ব্যাসাৰ্দ্ধৰ হয়গৈ তেতিয়া গছৰ মাজভাগত টান ক’লা বৰণৰ কাঠৰ সৃষ্টি হয়। গা-গছজোপা কাটি টুকাৰ কৰি, তাৰ মাজে সেই ক’লা অংশ ছাচ বা কুঠাৰেৰে সুক্ষ্মভাবে ছাচি ছাচি মূল্যবান অংশ সংগ্ৰহ কৰা হয়। এই অংশও ব্যৱসায়িক ভিত্তিত সুগন্ধিযুক্ত তেল প্ৰস্তুত কৰিবৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

বহিঃৰাষ্ট্ৰলৈ এনেকৈ ছাচি সংগ্ৰহ  কৰা কাঠৰ টুকুৰাবোৰ ৰপ্তানি কৰিব পাৰি। উজনি অসমৰ যোৰহাট, শিৱসাগৰকে আদি কৰি বৰ্তমানে নগাঁও জিলাৰো হোজাই, নীলবাগন অঞ্চলত এনে মূল্যবান আগৰ গছৰ এখন বৃহত্ বজাৰ গঢ়ি উঠিছে, য’ৰ পৰা থলুৱা আগৰ খেতিয়ক অধিক লাভবাম্বিত হ’ব পাৰিছে।

পাঠকে সহজে চিনিব পৰাকৈ কেইখনমান আগৰ গছৰ ছবি এই লেখাৰ লগতে সংলগ্ন কৰিছো।

বৰা নিতুল,

নগাঁও।    

ৰজনীগন্ধা ফুলৰ খেতিৰে স্বাবলম্বী হওঁ আহকঃ-

ৰজনীগন্ধা এবিধ গ্ৰীষ্মকালীন ফুল। এইবিধ ফুল মনমুহি নিয়া সুবাস, স্নিগ্ধতা আৰু কোমল বগা ৰঙৰ বাবে অতি জনপ্ৰিয়। দীঘল ঠাৰিৰে সৈতে কটা ফুল আৰু ঠাৰি নোহোৱা ফুল দুয়োবিধেই বৰ্তমান জনপ্ৰিয়। থোপা ফুল সাজিবলৈ বা ফুলদানিত কোঠাৰ ভিতৰত সজাই ৰাখিবলৈ বা বিবাহ উত্সৱত, কইনা সজাওতে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ এইবিধ ফুল অতি উত্তম। অসমৰ জলবায়ু এইবিধ ফুলৰ খেতিৰ বাবে যথেষ্ট উপযোগী। ৰজনী গন্ধা এপহীয়া ফুল পৰা সুগন্ধি দ্ৰব্য প্ৰস্তুত কৰিবলৈ বা তেল, ধূপকাঠি আদি প্ৰস্তুত কৰিবলৈও ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।

এইবিধ ফুলৰ ব্যৱসায়িক ভিত্তিত কৰিবলৈ দুই প্ৰকাৰৰ আছেঃ-

১) এপহীয়া , ২) বহুপহীয়া।

এইফুলৰ বংশ বিস্তাৰঃ-ৰজনীগন্ধা ফুলৰ গছৰ গুৰিত সৃষ্টি হোৱা আলুৰ পৰা বংশ বিস্তাৰ কৰা হয়। এটা আলুৰ পৰা পিছৰ বছৰত কেইবাটাও আলুৰ সৃষ্টি হয়। প্ৰথম বছৰৰ এটা আলুৰ পৰা দ্বিতীয় বছৰত ১৫,২০ টা আৰু তৃতীয় বছৰত ২০,২৫ টালৈ আলু লাভ কৰিব পাৰি। ইয়াৰ ভিতৰত ৮-১০ টা আলু প্ৰতি বছৰে কটা ফুল উত্পাদন কৰিব পৰাকৈ উপযোগী হয়।

আলুৰ আকাৰ আৰু আকৃতিঃ-

আলুবোৰ ২.৫ ছে.মি.তকৈ অধিক ব্যাসৰ অথবা ৩০-৩৫ গ্ৰাম ওজনৰ হ’ব লাগে। আলুবোৰ দেখাত লাটুমৰ দৰে জোঙা আৰু দীঘলীয়া হ’ব লাগে। (অৰ্থাত্ আলু কিনি অনাৰ সময়ত এই দুয়োটা কথাৰ প্ৰতি লক্ষ্য কৰিব লাগে।)

আলু ৰোৱাৰ সময়ঃ-অসমৰ জলবায়ুৰ বাবে ৰজনীগন্ধা ৰোৱাৰ সময় হ”ল ফেব্ৰুৱাৰী-মাৰ্চ বা মাৰ্চ-এপ্ৰিল মাহ।

এতিয়া ৰজনীগন্ধা ৰুবৰ বাবে মাটিৰ প্ৰস্তুতিঃ-

ৰজনীগন্ধা ফুলৰ খেতিৰ বাবে ৰ’দঘাই, ওখ, সাৰুৱা, বালিচঁহীয়া মাটিৰ প্ৰয়োজন হয়। মাটিখিনিত যথেষ্ট পৰিমানে জৈৱিক সাৰ থাকিলে ভাল। আলুবোৰ ৰোৱাৰ সময়ত মাটিডৰা ভালকৈ চহাই লৈ ১.৮ মি. বহল আৰু ২৫-৩০ ছে.মি. ওখকৈ ভেটি প্ৰস্তুত কৰি ল’ব লাগে। প্ৰতিটো ভেটিতে প্ৰতি বৰ্গমিটাৰত ৪-৫ কেজি পচন সাৰ বা গোবৰ ভালদৰে মিহলাই ল’ব লাগে। মাটিত জীপ ধৰি ৰাখিবলৈ ক’লা পলিথিনৰ ঢাকনি বা শুকান পাত আদি ব্যৱহাৰ কৰি ভাল ফল পাব পাৰি। বিশেষকৈ ক’লা পলিথিন ব্যৱহাৰ কৰিলে খৰাং বতৰতো ফুলৰ যথেষ্ট উত্পাদন কৰিব পাৰি।

আলুবোৰ ৰোৱাৰ ব্যৱধান হৈছে, দুটা শাৰীৰ মাজত এক ফুট মান আৰু দুটা আলুৰ মাজত ২০,২৫ ছে.মি.মান খালী ঠাই ৰাখিব লাগে। বহুদিনলৈ ফুল উত্পাদন কৰিবলৈ গোটেই মাটিডৰাতে একেবাৰতে আলুবোৰ নুৰোই, ১৫ দিনমানৰ ব্যৱধানত দুই তিনি শাৰীকৈ বা পাৰী হিচাপত ৰুব লাগে।

সাৰ প্ৰয়োগঃ-

ৰোগবিহীন গছ আৰু উচ্চ মানদণ্ডৰ ফুল পাবলৈ হ’লে সময়মতে সাৰ প্ৰয়োগ কৰিব লাগে। ৰজনীগন্ধাত পটাচ প্ৰতি বৰ্গমিটাৰত ৮০-৮৫ গ্ৰাম ইউৰিয়া, ১২০ গ্ৰাম মান চুপাৰ ফচফেট আৰু ৬০-৭০ গ্ৰাম মানকৈ পটাচ পপ্ৰয়োগ কৰিব লাগে। ইয়াৰে আধাভাগ ইউৰিয়া আৰু সম্পূৰ্ণখিনি চুপাৰ ফচফেট আৰু পটাচ সাৰ মাটি প্ৰস্তুতিৰ সময়তে আলু ৰোৱাৰ কমেও ৪,৫ দিন মানৰ আগতে প্ৰয়োগ কৰিব লাগে। বাকী আধাখিনি ইউৰিয়া প্ৰায় ডেৰমাহমানৰ মুৰত প্ৰয়োগ কৰিব লাগে।

পানীৰ ব্যৱস্থাঃ- শুকান বতৰত বা মাটিৰ আৰ্দ্ৰতা কমি যোৱা যেন দেখা পালে এসপ্তাহৰ মুৰে-মুৰে এবাৰকৈ পানী যোগানৰ ব্যৱস্থা কৰিব লাগে। সময়ে সময়ে শাৰীবোৰ মাজৰ ঘাঁহবনবোৰ চিকুনাই থাকিব লাগে আৰু আলুৰ পৰা গুজালি ওলোৱাৰ পিছত গুৰিত মাটি চপাই দিব লাগে।

ফুল কটা আৰু ফুলৰ সংৰক্ষণঃ-

দীঘল ঠাৰিৰে সৈতে ফুলৰ পুষ্পমঞ্জৰীসমূহ গছজোপাৰ তলত কাটিব লাগে। ফুল কটাৰ উত্তম সময় হৈছে যেতিয়া পুষ্পমঞ্জৰীত প্ৰথম দুটা ফুল সম্পূৰ্ণকৈ মেল খায় তেতিয়াই কাটিব লাগে। ফুল সদায় পুৱাতেই বা গধূলি কাটিব বা চিঙিব লাগে। পুষ্পমঞ্জৰী কটাৰ লগে লগে বাল্টিৰ পানীত ৰাখিব লাগে। ফুলবোৰ চিঙোতে বাঁহৰ ডাঙৰ খৰাহিত ভৰাই ৰাখিব লাগে। আকৌ পুষ্পমঞ্জৰীবোৰৰ সৈতে কাটিলে সেইবোৰৰ দৈৰ্ঘ্যতা অনুসৰি ১০০টামান মঞ্জৰীৰ একোটা মুঠা কৰি বান্ধিব লাগে। তাৰ পিছত মুঠাবোৰৰ তলৰ অংশ বা পুষ্পমঞ্জৰীৰৰ ঠাৰি অংশত তিতা কাগজেৰে বা টিচু কাগজ বা পাতল পলিথিনেৰে মেৰিয়াই ৰাখিব পাৰিলে ভাল। এই মুঠাবোৰ কাগজৰ বাকচ বা কাৰ্টুনত ভৰাই দুৰলৈ পঠিবলৈ সুবিধা হয়।

ফুলদানিত ফুল ১০ দিন পৰ্যন্ত সতেজ কৰি ৰাখিবলৈ পটাচিয়াম পাৰমাংগেনেট ২৫ মিলি.গ্ৰাম প্ৰতি লিটাৰ পানীত মিহলাই ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।

ফুল শেষ হোৱাৰ পাছত আলু সংৰক্ষণঃ-

ফুল চিঙি শেষ হোৱাৰ পাছত আলু পুৰঠ হলেই পানী দিয়া কাম বন্ধ কৰিব লাগে। পাতবোৰ কাটি আলু মাটিৰ পৰা উঠাব লাগে আৰু মূঢ়াবোৰ পৰিস্কাৰ কৰি আলুবোৰ ভাগে ভাগে থব লাগে। পৰিস্কাৰ কৰাৰ পিছত আলুবোৰ এমাহমান ছাঁ পৰা ঠাইত ৰখাৰ পাছতহে আকৌ ৰুবৰ বাবে উপযোগী হয়। সেইবাবেই ডিচেম্বৰৰ শেষত বা জানুৱাৰী মাহৰ পহিলাতে উঠাই ফেব্ৰুৱাৰী, মাৰ্চ মাহত সেইবোৰ ৰুব লাগে।

বৰা নিতুল,

নগাঁও,