তোমাৰ বিয়াৰ দিনাখন ৰভাৰ
তলীত....
আলহি হৈ থিয় দিম দুৱাৰ
দলিত.........
এনে বহু যোৰা নামে, জাউৰিয়ে
জাউৰিয়ে দিয়া উৰুলিৰ কোবত মুখৰিত হৈ থকা তাহানিৰ সেই বিয়াঘৰৰ ৰভাতলীবোৰ যেন আজি কৰবাত হেৰাই গল। এই বিয়া নাম, যোৰা
নামবোৰেই আগৰ দিনত বিয়াঘৰ বিলাক বেচ গহীন গম্ভীৰ কৰি তুলিছিল। দৰা ঘৰেই হওঁক
বা কইনা ঘৰেই হওক উভয়ৰ ঘৰতে বিয়াৰ জোৰোণ দিয়াৰ পৰা ছোৱালী উলিয়াই দিয়ালৈকে প্ৰতিটো
ক্ষণ অনুযায়ী ভিন ভিন নাম ভিন ভিন সুৰত গাইছিল। এই বিয়ানাম, যোৰানাম
বোৰ তেতিয়াৰ অশিক্ষিত লোকেই ৰচনা কৰিছিল আৰু গাইছিলো। কিন্তু এই অশিক্ষিত
কেনেকৈ এনেধৰণৰ বিয়ানাম ৰচনা কৰি সুৰ দি গাইছিল তাক ভাবিলে নিশ্চয় আচৰিত হোৱাৰে কথা। তাতোতকৈ আচৰিত
এই বিয়ানাম বোৰ মুখে মুখেহে চলি আহিছিল, সেয়ে পুৰণি কালত বিয়ানামবোৰ লিখিত
ৰূপত পোৱা নগৈছিল। দৰাঘৰত গোৱা বিয়ানাম যোৰানামতকৈ কইনাঘৰত গোৱা বিয়ানাম
যোৰানাম বোৰ অৰ্থব্যঞ্জক আৰু বেদনা দায়ক আছিল। আয়তী সকলে কইনাঘৰত
নামেৰে উপদেশ দিয়াৰ লগতে পিতৃ মাতৃৰ ঘৰৰ পৰা উলিয়াই দিওঁতে কি দুঃসহ বেদনাৰে নিজৰ জীয়য়েকক
আনলৈ গটাই দিবলগীয়া হয় তাৰ বৰ্ণনা একান্ত মনে শুনা সকলৰ চকুপানী বৈ আহিছিল। এনে এফাঁকি হৃদয়
পৰশা বিয়ানাম....................
চোতালৰ আগৰে দুবৰি বন
আজিহে বুজিলো দেউতাৰ মন
ৰাখাচোন দেউতা ৰাখাচোন
মোক
কেনেকৈ ৰাখিম মই আইজনী
তোক
অগ্নি সাক্ষী কৰি দিলো
যে তোক
বাৰু দেউতা নাৰাখা ঘৰত
খাবৰে সময়ত পৰিবনে মনত..............
এনে শাৰী বিয়া নাম গাওঁতে
পিতৃ-মাতৃ যিমানেই কঠোৰ নহওঁক কিয় জীয়াৰী উলিয়াই দিওঁতে চকুপানী অজানিতে বৈ আহেই। এনে দৃশ্য সঁচাকৈয়ে
হৃদয় বিদাৰকো হৈ পৰে। এতিয়া ৰভাতলীলৈ যাওঁ আহক.......
ৰভাখোলাবোৰ আজিকালিৰ দৰে
গৃহস্থৰ চোতালত প্ৰকাণ্ড ৰভা দি বিজুলী বাতি সাজ সজ্জাৰে চমক খোৱাৰ ব্যৱস্থা নাছিল। গাঁৱৰ বিয়াত গৃহস্থৰ
ঘৰৰ চোতালতে ৰভা অতি সাধাৰণ ভাবেই নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ৰভাৰ খুঁটা সাধাৰণতে
বাঁহৰেই দিয়া হয়।
ওপৰত
তিৰপাল নতুবা টিনপাত দি ঢাকি দিয়া হয়। খুঁটা বিলাকত ফুলগছৰ ঠাল নাইবা ৰঙা, নীলা,
হালধীয়া আদি ধৰণৰ কাগজৰে, ময়দাৰে তৈয়াৰ কৰা আঠাৰে
মেৰিয়াই লগাই দিয়া হয়। ৰভাৰ ইটো খুঁটাৰ পৰা সিটো খুঁটালৈ ৰচী বান্ধি ৰচীত
ৰঙা, নীলা, বগা, বেঙুনীয়া আদি ৰঙৰ কাগজৰে
ফুল কাটি আঠা লগাই দিয়া হয়। পদূলি মুখত দুই কাষে কলগছ পুতি ওপৰত বাঁহৰ কাঠিৰে
বাকনি বৈ ৰঙা ৰঙৰ কাপোৰ লগাই তাৰ ওপত কপাহেৰে ময়দাৰ আঠা লগাই শুভবিবাহ বুলি লিখি দিছিল। কলগছৰ গাত খেঁজুৰী
গছৰ পাত বান্ধি পাতৰ জোঙা মূৰটোত বিভিন্ন ৰঙৰ ফুল বিশেষকৈ নাৰ্জি ফুল লাগই দি শুৱনি
কৰি দিছিল।
ওপৰৰ
ফালে আমপাত সুতাৰে বান্ধি দুই জোপা কলত বান্ধি আঁৰি দিছিল। খেঁজুৰি পাত নাপালে
পাতাবাহাৰ জবাফুল আদিৰ ঠানি বান্ধি দিছিল। চহৰ বোৰত অৱশ্যে বেছি জাক জমকীয়া কৰিছিল।
তেতিয়াৰ দিনত বিজুলী বাতি
নাছিল, গতিকে মেণ্ঠল লাইট জ্বলাই ৰভাতলি পোহৰ কৰি তুলিছিল। এনে লাইট ভাড়ালৈ
পোৱা গৈছিল।
মানুহ
বহিবৰ কাৰণে গাঁৱৰ মানুহৰ ঘৰৰ পৰা চকী মেজ আদি সংগ্ৰহ কৰি অনা হৈছিল। আজি কালি অৱশ্যে
গাঁও বিলাকত আগৰ দৰে ৰভা দিয়াৰ ব্যৱস্থাৰ সলনি হৈছে। গাঁও বোৰতো বিয়াৰ
ৰভাৰ কাৰণে বিভিন্ন সামগ্ৰী ভাড়াত পোৱা হৈছে। চকী, মেজ,
বিজুলী বাতি আদিও ভাড়াত পোৱা যায়। আনকি ৰভাখনো ব্যৱসায়িক
সকলে ধনৰ বিনিময়ত সাজি দিয়া হৈছে। চহৰ বোৰত আকৌ বিয়াৰ কাৰণে ৰভা দিয়াৰ ব্যৱস্থাৰ
সলনি হল।
যি
সকলৰ লোকৰ চোতাল বা ঘৰৰ সন্মুখত আহল বহল ঠাই তেওঁলোকৰো ভাড়াৰ বিনিময়ত জাকজমকীয়াকৈ বিয়াৰ
ৰভা প্ৰস্তুত কৰি লোৱাৰ সুবিধা হৈছে। নিজৰ ঘৰৰ আহল বহল চোতাল নথকা সকলে ভাড়াৰ বিনিময়ত
বিবাহ ভৱন আদিত বিবাহ অনুষ্ঠিত কৰিবলৈ সুবিধা পোৱা হৈছে। কিন্তু হাজাৰ
হলেও এনেবোৰ বিবাহ ভৱনত বিয়া নাম, যোৰা নাম আদি প্ৰাসঙ্গিকতাই ইয়াত লাহে লাহে
ঠাই নোপোৱা হৈছে।
তাহানি নিমন্ত্ৰিত অতিথি
সকলক সাধাৰণতে ৰুটি-দালি,ভাজি, কোমল চাউল-দৈ গুৰ (মিঠৈ) আদিহে অপ্ৰায়িত/পৰিবেশন কৰিছিল। বিলনীয়া সকলে অতিথি সকলক নিজে সুধি-পুচি যোগান
ধৰিছিল।
গৃহস্থ
বা গৃহস্থৰ আপোন মানুহে নিজে সোধপোচ কৰি তদাৰকৰ ব্যৱস্থা লৈছিল। আজিকালি চহৰৰ
সেই বুফে প্ৰথাই গৃহস্থৰ সেই মৰম মিহলি সোধাপোচাবোৰ পাহৰাই পেলালে। এই বুফে প্ৰথাই
বিলোৱা দায়িত্বৰ পৰা গৃহস্থক বা গৃহস্থৰ আপোন মানুহবোৰক অতিৰিক্ত কামৰ বোজাৰ পৰা সকাহ
দিয়ে যদিও নিমন্ত্ৰিত অতিথি আৰু গৃহস্থৰ পৰিয়ালৰ লগত সহৃদয়তাৰ অভাৱ দেখা যায়, যিটো
কথা নিমন্ত্ৰিত অতিথি সকলে উপলদ্ধি কৰিবলগীয়া হোৱাও অনুভৱ কৰা দেখা যায়।
আগৰ দিনৰ বিয়াবোৰত দৰা
বা কইনাক নিমন্ত্ৰিত অতিথি সকলে আৰু আত্মীয় সকলে সুকীয়াকৈ উপহাৰ দিয়া প্ৰথা আছিল। কইনাক সাধাৰণতে
আত্মীয় সকলে কাঁহৰ কাঁহী-বাতি, হাতে-বোৱা মেখেলা চাদৰ আদি
উপহাৰ দিছিল। দৰাক ধুতি, গেঞ্জি, গামোছা, চেলেং আদি উপহাৰ দিছিল। তাৰ মাজতে বহুত
বৈবাহিক জীৱনৰ প্ৰয়োজনীয় বা গল্প, প্ৰবন্ধৰ কিতাপ আৰু কেতিয়াবা নগদ ধনো উপহাৰৰ
অনন্য আছিল।
বিয়ালৈ নিমন্ত্ৰন কৰাৰ
সময়ত সাধাৰণ ভাবে বগা কাজত হাতেলিখা চিঠি লেফাফাৰ ভিতৰত দিয়া হৈছিল, লেফাফাবোৰ
সাধাৰণতে গুলপীয়া ৰঙৰ আছিল আৰু লেফাফাটোৰ বাঁওফালে ওপৰৰ কোণত এটা পখিলা অঙ্কিত আছিল,
মাজ অংশত শুভবিবাহ বুলি লিখা আছিল। ওচৰ চুবুৰীয়াক
শৰাই বা বঁটাত তামোলপাণ দি শৰাই ঢাকনিৰে ঢাকি ঘৰৰ সকলোকে
বিয়ালৈ নিমন্ত্ৰন জনাইছিল। জ্যেষ্ঠ সকলে আকৌ ঘৰৰ গৃহস্থৰ জ্যেষ্ঠ জনক সেৱা
জনাইহে নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল। যাতায়তৰ অসুবিধাৰ বাবে প্ৰায় ৩, ৪ মাইল
বাট খোজকাঢ়ি গৈ হলেও এনেকৈ নিমন্ত্ৰন কৰিছিল। কিন্তু আজিৰ দিনত
নিমন্ত্ৰন জনোৱা পত্ৰৰ এক যেন প্ৰতিযোগীতাহে চলিছে। বিভিন্ন ধৰণৰ
দামী দামী নিমন্ত্ৰণী পত্ৰৰ লগতে দামী লেফাফাৰ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ললে। এনে দামী লেফাফাৰ
ভিতৰত বিভিন্ন ধৰণেৰে অসমীয়া আৰু ইংৰাজীৰে লিখা চিঠি এখন ভৰাই দি নিমন্ত্ৰণ জনোৱাটো
এটা সম্ভ্ৰম বা মৰ্য্যদাৰ দৰে হৈছে। তদুপৰি নিমন্ত্ৰণ জনোৱাৰ নিয়মো সম্পূৰ্ণ বেলগ হ'বলৈ লৈছে। বিয়াৰ নিমন্ত্ৰণী
পত্ৰখনো আনকি আনৰ হাততেই দি বা এটা ফোন কল, এটা ই-মেইল,
এটা এচ. এম. এচ দিয়েই দায়িত্ব
সামৰিবলৈ লৈছে, এনে ব্যৱস্থাই কম সময়ত বেছি কাম কৰাত সহায় হৈছে
ঠিকেই, কিন্তু আত্মীয় সকলৰ মাজৰ আন্তৰিকতাবোৰত হেঙাৰ হোৱা যেন
অনুভৱ হয়।
আগতে বিবাহৰ ক্ষেত্ৰত
কোনো লোকৰ মধ্যস্থতাত ল'ৰা আৰু ছোৱালীৰ ঘৰৰ পিতৃ-মাতৃ অভিভাৱকৰ সন্মতিত বিয়াৰ
বিষয়বোৰ আলোচনা কৰা হৈছিল আৰু এনে মধ্যস্থতাকাৰী সকলক ঘটক বুলি কোৱা হয়। আজিৰ দিনত অৱশ্যে
কোনো মধ্যস্থতাকাৰী নহলেওঁ দুয়োপক্ষৰ মাজৰ আলোচনাৰ মাধ্যমেৰে উভয় পক্ষৰ সন্মতিত বিবাহকাৰ্য্য
সম্পন্ন হয়।
আগৰ
দিনত ল'ৰাই ছোৱালী চাবলৈ যোৱাৰ কোনো নিয়মেই নাছিল। ল'ৰা-ছোৱালীৰ মাক-দেউতাকে বিয়াৰ সকলো খাটাং কৰিছিল। ইয়াৰ কিছুবছৰৰ
পিছৰ পৰা ল'ৰাই ছোৱালী চাবলৈ যোৱা প্ৰথা প্ৰচলন হল আৰু ছোৱালী পচন্দ অপচন্দৰ কথাটো ল'ৰাৰ ওপৰতে নিৰ্ভৰ কৰিছিল। কিন্তু বৰ্তমান সময়ত বেছি ভাগ ল'ৰা-ছোৱালীয়ে নিজে নিজেই ইজনে সিজনক মাক-দেউতাকৰ অলক্ষিতে
সকলো খাটাং কৰি পিছতহে অভিভাৱক বা মাক-দেউতাকক খৱৰ দিয়াটো যেন
এক ফেশ্ব্যনত পৰিনত হৈ পৰিছে।
